W przypadku podejrzenia zakażenia wirusem
SARS-CoV-2 nie należy zwlekać z wykonaniem testu na obecność wirusa SARS-CoV-2.
Jeżeli wynik jest pozytywny, należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania właściwego leczenia. Aby było ono skuteczne, powinno się je rozpocząć w ciągu pierwszych pięciu dni od wystąpienia pierwszych objawów1. Szybkie rozpoczęcie terapii lekami przeciwwirusowymi zmniejsza ryzyko rozwinięcia się ciężkiej postaci COVID-19 oraz pobytu w szpitalu2.
Jeśli sądzisz, że zostałeś zainfekowany wirusem SARS-CoV-2 lub jeśli miałeś kontakt z osobą zakażoną i uważasz, że masz objawy, które mogą wskazywać na zakażenie1,2,3,4:
W sytuacji gdy lekarz uzna, że możesz być leczony jedynie objawowo, w zakresie symptomów infekcji, wskaże ci możliwe do zastosowania metody.
Leczenie objawowe COVID-19 polega na podawaniu1,4,5,6:
w przypadku wystąpienia gorączki, bólów mięśniowych, stawowych – niesterydowych środków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych,
w przypadku wystąpienia kaszlu – syropów, tabletek do ssania łagodzących kaszel i ułatwiających odksztuszanie wydzieliny dróg oddechowych.
w przypadku wystąpienia kaszlu – syropów, tabletek do ssania łagodzących kaszel i ułatwiających odksztuszanie wydzieliny dróg oddechowych.
Ponadto zaleca się wypoczynek, częste wietrzenie pomieszczeń, częste zmiany pozycji ciała podczas leżenia, nawodnienie organizmu, stosowanie technik relaksacyjnych oraz ćwiczenia oddechowe.
1. Centers for Disease Control and Prevention, COVID-19. Treatments and Medications, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/your-health/treatments-for-severe-illness.html, aktualizacja: 26 maja 2023 (dostęp: 3 sierpnia 2023).
2. Centers for Disease Control and Prevention, People with certain medical conditions, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-with-medical-conditions.html (dostęp: 3 sierpnia 2023).
3. Niżankowski R. i wsp.: Farmakoterapia COVID-19 – aktualizacja, https://www.aotm.gov.pl/media/2022/03/Farmakoterapia-Covid-19-Aktualizacja-wersja-3.0-28-lutego-2022-r..pdf (dostęp: 3 sierpnia 2023).
4. Flisiak R. i wsp.: Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych na dzień 23 lutego 2022, https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2022/03/REKOMENDACJE-pl-w-C19-2022-23-02-2022pl-1.pdf (dostęp: 3 sierpnia 2023).
5. Harvard Health Publishing, Treatments for COVID-19. What helps, what doesn’t, and what’s in the pipeline, https://www.health.harvard.edu/diseas-and-conditions/treatments-for-covid-19 (dostęp: 3 sierpnia 2023).
6. Serwis Narodowego Funduszu Zdrowia, Aktualności Centrali. Postępowanie z pacjentami podejrzanymi o zakażenie i zakażonymi SARS-CoV-2: Stanowisko konsultanta krajowego medycyny rodzinnej, https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/postepowanie-z-pacjentami-podejrzanymi-o-zakazenie-i-zakazonymi-sars-cov-2-stanowisko-konsultanta-krajowego-medycyny-rodzinnej,8174.html (dostęp: 3 sierpnia 2023).
Dla osób narażonych na wysokie ryzyko rozwoju ciężkiej postaci COVID-19, które uzyskały pozytywny wynik testu, są dostępne różne opcje leczenia farmakologicznego. Jeśli więc wynik testu jest u ciebie pozytywny i znajdujesz się w grupie wysokiego ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19, skontaktuj się z lekarzem, aby ustalić, która z opcji będzie dla ciebie odpowiednia1.
To, jaką metodę zaproponuje Ci lekarz, zależy od kilku czynników, m.in. od:
Postępowanie farmakologiczne dla poszczególnych stadiów zakażenia
SARS-CoV-2 zostało opracowane przez Polskie Towarzystwo Epidemiologów
i Lekarzy Chorób Zakaźnych.
W leczeniu farmakologicznym COVID-19 obecnie stosuje się głównie leki przeciwwirusowe, których zadaniem jest hamowanie replikacji wirusa
SARS-CoV-2. Należy je podawać najpóźniej do piątej doby od wystąpienia objawów. Są to leki doustne lub wlewy dożylne4,5.
U osób, które nie wytwarzają przeciwciał przeciwwirusowych w odpowiedzi na szczepienie, można zastosować przeciwciała monoklonalne przeciw
SARS-CoV-2, których działanie polega na neutralizowaniu wirusa – przeciwciała rozpoznają konkretne fragmenty jego białka i i łącząc się z nim, blokują zakażanie komórek układu oddechowego. Przed zastosowaniem leczenia przeciwciałami monoklonalnymi należy upewnić się, że dominujący na danym terenie nie jest wariant oporny4,5.
Antybiotykoterapię stosuje się tylko wówczas, gdy istnieje duże ryzyko zakażenia bakteryjnego6.
1. Centers for Disease Control and Prevention, COVID-19. Treatments and Medications, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/your-health/treatments-for-severe-illness.html, aktualizacja: 26 maja 2023 (dostęp: 3 sierpnia 2023).
2. Centers for Disease Control and Prevention, People with certain medical conditions, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-with-medical-conditions.html (dostęp: 3 sierpnia 2023).
3. Niżankowski R. i wsp.: Farmakoterapia COVID-19 – aktualizacja, https://www.aotm.gov.pl/media/2022/03/Farmakoterapia-Covid-19-Aktualizacja-wersja-3.0-28-lutego-2022-r..pdf (dostęp: 3 sierpnia 2023).
4. Flisiak R. i wsp.: Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych na dzień 23 lutego 2022, https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2022/03/REKOMENDACJE-pl-w-C19-2022-23-02-2022pl-1.pdf (dostęp: 3 sierpnia 2023).
5. Serwis Narodowego Funduszu Zdrowia, Aktualności Centrali. Postępowanie z pacjentami podejrzanymi o zakażenie i zakażonymi SARS-CoV-2: Stanowisko konsultanta krajowego medycyny rodzinnej, https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/postepowanie-z-pacjentami-podejrzanymi-o-zakazenie-i-zakazonymi-sars-cov-2-stanowisko-konsultanta-krajowego-medycyny-rodzinnej,8174.html (dostęp: 3 sierpnia 2023).
6. World Health Organization, Therapeutics and COVID-19: Living guideline, 13 January 2023, https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-therapeutics-2023.1 (dostęp: 3 sierpnia 2023).
W związku z tym, że należy się spodziewać nowych mutacji koronawirusa, uodparniającego się na dotychczas stosowane leki, wciąż trwają poszukiwania kolejnych, skuteczniejszych metod leczenia i prowadzonych jest wiele badań klinicznych nad nowymi produktami leczniczymi do stosowania w COVID-191.
Niektóre z nich są już dostępne, jak np. doustne leki skierowane przeciwko wirusowi SARS-CoV-2, z których pierwszy – hamujący działanie jednego z enzymów kluczowych dla namnażania się tego wirusa – został zarejestrowany na początku 2022 roku2.
Leczenie farmakologiczne obejmuje również leki, które mają w składzie nie jedną, ale dwie substancje aktywne, co wzmacnia skuteczność ich działania, a jednocześnie zmniejsza ryzyko wystąpienia działań niepożądanych terapii. Do tej pory do leczenia COVID-19 wprowadzono kilka małocząsteczkowych leków przeciwwirusowych oraz kilkanaście przeciwciał monoklonalnych. Ponadto u hospitalizowanych pacjentów z ciężkim lub krytycznym przebiegiem COVID-19 można stosować leczenie wcześniej zatwierdzonymi lekami immunomodulującymi3.
1. World Health Organization, WHO recommends two new drugs to treat COVID-19, https://www.who.int/news/item/14-01-2022-who-recommends-two-new-drugs-to-treat-covid-19 (dostęp: 3 sierpnia 2023).
2. Woroń J. i wsp., Farmakoterapia u pacjenta chorego na COVID-19 – o czym należy pamiętać w praktyce. Almanach, 2020; 15: 18.
3. Nature Reviews Drug Discovery, Therapeutic strategies for COVID-19: progress and lessons learned, https://www.nature.com/articles/s41573-023-00672-y (dostęp: 3 sierpnia 2023).
DOWIEDZ SIĘ, JAK ZAPISAĆ SIĘ NA SZCZEPIENIE PRZECIW COVID-19
Informacja dotycząca organizacji programu szczepień przeciw COVID-19 znajduje się w Komunikacie Ministra Zdrowia nr 34 z dnia 17.11.2023 r.
Sprawdź informacje na:
1. Centers for Disease Control and Prevention, COVID-19. Treatments and Medications, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/your-health/treatments-for-severe-illness.html, aktualizacja: 26 maja 2023 (dostęp: 3 sierpnia 2023).
2. Flisiak R. i wsp., Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, na dzień 23 lutego 2022, https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2022/03/REKOMENDACJE-pl-w-C19-2022-23-02-2022pl-1.pdf (dostęp: 3 sierpnia 2023).